Kanser, insan vücudunda bir organ veya dokusunda beliren anormal hücrelerin kontrolsüz ve düzensiz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Çoğalan bu hücreler (kanser hücreleri) bir araya gelir ve tümör olarak isimlendirilen bir kitle oluştururlar.
İnsan yaşamının en önemli ihtiyaçlarından birisi beslenmedir. Pek çok durum (örneğin kanser) insan vücudunda birtakım değişiklikler ile beslenme bozukluklarına yol açmaktadır. Kanser hastalarında hem hastalığın kendisi hem de uygulanan tedaviler beslenme bozukluğuna yol açar. Bu beslenme bozukluğun gelişme derecesi tedaviden alınan yanıt, hastanın hayat kalitesi ve sağ alım ile yakından ilgilidir. Örneğin, bu hastalarda gelişen yeteriz beslenme, vücudun bağışıklık sistemini etkiler, yara iyileşmesini geciktirir, ciddi enfeksiyonların oluşmasına neden olur ve uygulanan tedavilerden dolayı oluşan yan etkilere verilen cevabı azaltır. Dolayısıyla kanserde beslenmenin ne kadar önemli olduğu dikkati çekmektedir.
Beslenme anne karnından, bebeklik, çocukluk, yetişkinlik ve yaşlılık dönemine kadar etkili olan çok uzun bir süreci etkilemektedir. Kanserin oluşumu değişik nedenlere bağlıdır. Beslenme ile ilgisi %30-35’dir. Tüketilen besinlerin kalite ve miktarlarının yeni oluşan hücre için önemi büyüktür. Organizmanın temel taşı olan hücrede oluşacak herhangi bir bozukluk zamanla etkinliğini arttırarak dokulara, organlara ve tüm organizmaya yayılacaktır. Beslenme örüntüsü kanserin oluşumuna etken olduğu gibi kanserde kişinin beslenme durumunu etkilemektedir.
Sağlıklı beslenmek, kanserden korunmak için, sağlıklı besin tercihleri yapılması, günde 5 porsiyon meyve ve sebze ve özellikle mevsiminde olan meyve ve sebzelerin tüketilmesi önemlidir. Günde 2 su bardağı süt grubu besinlerden (süt, yoğurt, kefir) tüketilmelidir. Et, yumurta, peynir, balık, kurubaklagiller beslenme için oldukça önemli bir yere sahiptir. Her gün bir yumurta, haftada 1-2 gün kırmzı et, haftada 1-2 gün nohut, mercimek, kurufasülye, haftada 1-2 gün balık tüketimi önerilmektedir. Bununla birlikte tam buğday, tam tahıllı veya çavdar, kepekli ekmekler gibi posa içeren ekmek çeşitleri ve katıyağ (margarin) yerine zeytinyağı tercih edilmelidir.
Tuz tüketimine dikkat edilmeli, pişen yemeğin tuzu yeterlidir ve sofradan tuzlukları kaldırarak yemeklere fazladan tuz ilavesinden uzak durulmalıdır.
İşlenmiş et ürünleri (sosis, salam vb.) içerdikleri koruyucu maddelerden ve kullanılan, tuz ve yağ içeriklerinden dolayı tüketilmeleri sınırlandırılmalıdır.
Fruktoz-Glukoz şurubu içerikli yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Kızartma, kavurma işlemleri görmüş besinlerin tüketimi mutlaka sınırlandırılmalıdır. Özellikle doymuş yağ içeren hazır besinlerden mümkün olduğu kadar uzak durulmalıdır. (Fast-Food) vb.
KAYNAKLAR
- A.Baysal Beslenme İlkeleri
- A.Baysal,W.Crıss,Kanseri Tanıyalım
- American Cancer Society
- Dünya Sağlık Örgütü
- D.Baş,Beslenmenin Kanser Tedavisindeki Gücü